Feestdagen
Als u nog boodschappen moet doen is dit misschien een handig lijstje met prijzen zodat u nog kunt vergelijken.
Zaanlander 14 december 1922
Nieuwjaarswensen
door Ruud Meijns
In de jaren voor en na de 2e W.O. was het een gewoonte aan het einde van het jaar om elkaar via de krant een gelukkig nieuwjaar te wensen. Men kon dan een kleine advertentie laten zetten die dan met alle andere nieuwjaarswensen, bladzijden achter elkaar met de laatste krant van het oude jaar werden gepubliceerd.
Het waren vooral ondernemers die zich geroepen woelden om een advertentie te plaatsen want je concurrent deed het en dan kon je niet achter blijven. En ook voor niet-ondernemers stond het natuurlijk goed als je onder de nieuwjaarswensers in de krant liet zien.
In 1948, net na de oorlog toen Nederland zich in een koloniale oorlog had gestort kregen onze jongens overzee de gelegenheid om hun wensen in de krant te laten zetten voor hun meisje en/of familie in het vaderland. Wie weet ziet u er nog familie in de advertenties staan. Ik heb een aantal jaren in een PDF gezet om ze wat groter te kunnen bekijken. Het gaat om bladen uit 1926, 1929, 1939 en 1948. In de jaren ’50 begint er de klad in te komen. Klik hier voor de PDF.
Huis te Haaldersbroek
Huis te Haaldersbroek is de titel van een ets van Gerrit Woudt. Willem is in het bezit van deze ets en vroeg Historisch Zaandam het volgende: “Zou te achterhalen zijn of dit huis nog bestaat?” We hebben deze vraag op onze facebookpagina gezet en al snel kwamen de antwoorden.
Martin Schaap schreef: Het huis is verdwenen, maar de aanbouw is door Frans Wytema gered en herbouwd achter het pand aan de Lagedijk hoek Boschstraat te Zaandijk. Op het erf van het verdwenen huis staat nu een nieuw gebouwd huis in nieuw Zaanse stijl. Rechts naast de doorgang naar de Diederik Sonoyweg. Toon Nugter meldde: Het huis had de adressen Haaldersbroek 15 en 17. De laatste bewoners waren de familie Wittebrood. Heren bedankt. Willem was verrast dat er al zo snel antwoorden kwamen.
De Groenlandvaarder “Zaandam”
door Ruud Meijns
Ik ben niet erg chauvinistisch, maar voel toch wel enige trots om een Zaandammer te zijn bij het zien van het schilderij gemaakt door Jochem de Vries De Groenlandvaarder ‘Zaandam’ van rederij Claes Taan en Zn, Zaandam, op de walvisvangst uit 1772.
Het Rijksmuseum schrijft over dit schilderij: Sinds het begin van de 17de eeuw joegen Nederlanders in de Noordelijke IJszee op walvissen. De traan die uit het spek werd gewonnen, werd onder meer als brandstof gebruikt voor verlichting. Veel walvisvaarders vertrokken uit Zaandam. Ook de schilder Jochem de Vries kwam uit Zaandam. Daar maakte hij dit schilderij van de ‘Zaandam’. Verder lezen
Verborgen parels
Zo opende het Noord-Hollands Dagblad het regiokatern van de krant op maandag 1 december. Het artikel zette de Erfgoedgroep van Historisch Zaandam in het zonnetje vanwege hun maandelijkse wandeling door Zaandam. Als u het hele artikel wilt lezen klikt u hier op de link
Onderzoek Koloniale en Slavernijverleden Zaanstreek
Stephanie Welvaart en Micaela Cabrita da Palma (Onderzoekers Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis, Amsterdam) zijn momenteel bezig met het onderzoek naar het Koloniale en Slavernijverleden van de Zaanstreek (loopt tot oktober 2026). Stephanie focust zich op de laat koloniale tijd en de doorwerking en interviewt verschillende mensen die verbonden zijn met deze geschiedenis, zoals mensen uit de postkoloniale diaspora, nazaten van tot slaafgemaakten en nazaten van fabrikanten en ondernemers in de Zaanstreek. In het laatste geval zijn nazaten soms te vinden n.a.v. hun achternaam/uitgebreide genealogische publicaties. Maar zij zou het ook interessant vinden iemand te spreken waarvan een voorouder bijvoorbeeld verbonden was aan de VOC of WIC.
Als u mensen kent die stamboomonderzoek hebben gedaan en zijn gestuit op een voorouder die voor de VOC/WIC hebben gewerkt, bijvoorbeeld als matroos, op de scheepswerf, als bosschieter etc., wilt u dan contact opnemen met Stephanie Welvaart M 06 45682182 of Ingrid van Wilsum E i.van.wilsum@kpnmail.nl
Spreekuur Genealogie bij Historisch Zaandam
In de ledenvergadering van onze vereniging werd de vraag gesteld of wij ook behulpzaam kunnen zijn bij vragen op het gebied van genealogie en kadaster-onderzoek. Op dit moment is de kennis hiervoor nog maar beperkt aanwezig. Inmiddels hebben we contacten gelegd met de Nederlandse 
Genealogie Vereniging, afdeling Zaanstreek-Waterland. Hieruit is naar voren gekomen dat we in een samenwerkingsverband willen onderzoeken of het organiseren van een Genealogie Café haalbaar is.
We willen beginnen met een inloopspreekuur op elke derde maandagmiddag van de maand van 14.00 tot 15.00 uur op onze vertrouwde locatie in De Bovenkruier. Ingrid van Wilsum zal dan uw vragen inventariseren en u verder op weg helpen bij uw onderzoek. Met de ervaringen van deze inloopspreekuren willen wij dan in het voorjaar een Genealogie Café organiseren.
Omdat we het inloopspreekuur nog met een beperkte bezetting van start gaan is het handig om uw vragen vooraf per e-mail in te dienen, zodat wij alvast wat voorwerk kunnen verrichten. Stuur uw e-mail dan aan i.van.wilsum@kpnmail.nl.
Heeft u zelf al de nodige ervaring met genealogie- en kadasterprogramma’s en wilt u uw kennis delen binnen onze vereniging, dan zouden wij daar heel blij mee zijn. Met één keer in de maand op maandagmiddag vraagt dit niet veel tijd. Loop gerust eens binnen op de maandagmiddag voor meer info of neem contact op Hessel Kraaij, M 06-44902601.
Eerste Inloop Spreekuur Genealogie is op maandagmiddag 19 januari 2026 van 14.00 tot 15.00 uur in Buurtcentrum De Bovenkruier, Drielse Wetering 49, 1509 KP Zaandam.
Een oproep !
Kiosk gesloopt (1968)
door Ruud Meijns
De kiosk op de hoek van de Vinkendwarsstraat en de Gedempte Gracht is ter ziele. Aannemer Onrust heeft plannen voor deze hoek en daarbij zal de huidige bebouwing verdwijnen.
Ook de tuin die in de volksmond wel ‘Apentuin’ werd genoemd, gaat er aan. De tuin was van de bloemisterij van Johan Does. Verder lezen
Nieuwsbrief Havenkantoor nr. 14
De stichting Havenkantoor Zaandam heeft nieuwsbrief nummer 14 uitgegeven.
Het staat vol met verhalen en wetenswaardigheden over het nieuw te bouwen Havenkantoor.
Scheepswerf Conrad
door Ruud Meijns
De Conrad Scheepswerf was gevestigd op het terrein waar nu het woningcomplex De Conrad staat, naast de Den Uylbrug met de karakteristieke hoge flat.
Conrad was oorspronkelijk een in Haarlem gevestigde werf die uitbreiding zocht en vond in Zaandam. In 1912 werd door de gemeenteraad goedkeuring gegeven aan het in erfpacht geven van de grond ten behoeve van een scheepswerf.
De gemeente geeft een Hinderwetvergunning uit ten behoeve van Conrad voor het oprichten van een werkplaats ‘tot het vervaardigen van Baggermolens, Schepen enz. en het daarin plaatsen en in werking brengen van een Stoommachine van 150 pk’.
Roeiwedstrijd, 1937
Oostzijde 132
door Ruud Meijns
Er zit een zekere tragiek in mooie oude panden die langzaam in een bouwval veranderen. Ze staan in hun omgeving prachtig te schitteren maar met de tijd zie je langzaam de klad in het onderhoud komen en tenslotte zijn ze verdwenen. Soms verdwijnt zo’n pand met een beetje geluk naar de Zaanse Schans maar meestal komt het bij de sloper terecht. Dat laatste gebeurde met Oostzijde 132.
De geschiedenis van het pand begint bij Jan van der Linden (1798-1853) van beroep koopman die na het overlijden van zijn eerste vrouw trouwt met Aaltje Cornelisdr. Kroeger. Jan overlijdt in 1853. waarop Aaltje Kroeger trouwt met Frans Dekker, koopman.
Het pand wordt in 1884 verkocht aan Klaas Vink, korenfactor te Zaandam en diens weduwe Trijntje Stoffels verkoopt het in 1901 aan Frans Klaas Blans.
Hier het pand in oude glorie, in de fluwelen tijd van de Oostzijde Verder lezen
Historisch Zaandam heeft ANBI-status: steun wordt nog waardevoller!
Met trots delen wij mee dat onze vereniging Historisch Zaandam per 1 oktober 2025 officieel is erkend als een Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI). Deze toekenning onderstreept onze maatschappelijke waarde en maakt het voor leden en donateurs aantrekkelijker om ons werk te steunen.
Wat betekent ANBI voor u?
✅ Giften zijn voortaan fiscaal aftrekbaar Als u ons financieel ondersteunt, kunt u uw bijdrage onder bepaalde voorwaarden aftrekken van de inkomstenbelasting. Dit geldt voor zowel eenmalige als periodieke giften. Verder lezen
24 november Historisch Café met lezing over ‘400 jaar arbeidsmigratie naar de Zaanstreek’
Op maandagmiddag 24 november is er in het Historisch Café van de vereniging Historisch Zaandam een lezing over 400 jaar arbeidsmigratie in de Zaanstreek.
De lezing staat in het teken van arbeidsmigratie: een wezenlijk onderdeel van de Zaanse geschiedenis. Al sinds de 17e eeuw trekken arbeiders, vaklieden en ondernemers uit binnen- en buitenland naar de streek om hier te werken en te wonen. In het Zaans Museum is rond dit thema de kleine familietentoonstelling Groetjes uit de Spaghettiflat te zien – een speelse presentatie over arbeidsmigratie. Voormalig bewoner van de Zaanse Spaghettiflat Francesco Pepe vertelt deze avond hoe het was om als kind van een arbeidsmigrant in de Spaghettiflat op te groeien. Francesco was ook de initiatiefnemer en bijdrager aan de documentaire De Spaghettiflat (2007). Imre Besanger, conservator en maker van de tentoonstelling, zoomt verder in op arbeidsmigratie in de Zaanstreek.
Lezing door Imre Besanger op maandagmiddag 24 november om 14.00 uur in Buurtcentrum De Bovenkruier, Drielse Wetering 49, 1509 KP Zaandam. Inloop vanaf 13.30 uur. Toegang gratis. Een vrijwillige bijdrage wordt op prijs gesteld.
Wevershuis Zaans Museum finalist Erfgoedvrijwilligersprijs 2025
De erfgoedsector draait op de kracht van vrijwilligers. Zo ook het Wevershuis, een uniek stuk historisch erfgoed op de Zaanse Schans. De vrijwilligers van het Wevershuis zijn de Noord-Hollandse finalist voor de Erfgoedvrijwilligersprijs. Uit maar liefst 125 aanmeldingen zijn twaalf finalisten geselecteerd—één uit elke provincie. Tussen 1 november en 1 december kan het publiek stemmen op hun favoriet. De geselecteerde vrijwilligersteams strijden om de felbegeerde prijs van 10.000 euro.
Publieksstemmen
De publieksstemmen bepalen de uitkomst voor 50%. De andere helft wordt bepaald door de vakjury onder leiding van oud-minister Onderwijs, Cultuur en Wetenschap Ingrid van Engelshoven. Op 12 december 2025 reikt minister Gouke Moes van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap de Erfgoedvrijwilligersprijs 2025 uit. Om te stemmen, ga naar: https://www.erfgoedvrijwilligersprijs.nl/noord-holland